Yükseköğretim Kurulunca, üniversitelerin örgün eğitim programları için 835 bin 383 kontenjan belirlendi. Tıp programında belirlenen kontenjan 16 bin 448, mühendislikte 71 bin 244, hukuk programlarında ise 16 bin 327 oldu. YKS’YE BAŞVURAN ADAY SAYILARI 2019 Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS) başvuran aday sayısı 2 milyon 528 bin 116 iken bu yıl için başvuran aday sayısı 2 milyon 436 bin 958 oldu. Geçen sene lise son sınıf düzeyinde YKS’ye başvuran aday sayısı 983 bin 710 iken bu yıl 894 bin 187. Bununla birlikte, 2018-YKS’ye başvuran adaylar içinde daha önce bir programa yerleşmiş olan aday sayısı 397 bin 614 iken, 2019-YKS’de bu aday sayısı 374 bin 806’ya, bu yıl ise 335 bin 347’ye geriledi. Daha önce bir programa yerleşen ve öğrenciliği devam edenlerin tekrar sınava başvuru sayısında 'artışın' değil 'azalışın' gözlemlenmesi, 2018 yılında uygulamaya konulan YKS ile yerleşen öğrencilerin önceki yıla göre bulundukları programlardaki memnuniyet oranında bir iyileşme gerçekleştiğini ve bunun bu yıl da devam ettiğini gösteriyor. Bu veriler önemli ve Yeni YÖK’ün kurguladığı muhakeme ve analiz kabiliyetini öne çıkaran YKS’nin ve rasyonel kontenjan planlamasının başarısını gösteriyor. 2020 YILI KONTENJANLARI Ülkenin ihtiyacı, istihdam imkânları, yükseköğretim kurumlarının kapasitesi, öğrenci temayülleri ve yükseköğretimde niteliği artırma önceliği ve benzeri dikkate alınan çok sayıda parametre doğrultusunda (uzaktan öğretim dahil, olmak üzere), önlisans ve lisans düzeyinde örgün öğretim programları için 2019 yılında 834 bin 509 kontenjan belirlenmiş idi. Bu yıl ise örgün programlar için (uzaktan öğretim dahil, okul birincisi kontenjanları hariç olmak üzere) belirlenen toplam kontenjan 845 bin 909 oldu. 2020 Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nda (YKS) örgün programlarda: Devlet üniversitelerinde okul birincisi kontenjanları hariç 282 bin 402 ön lisans, 345 bin 997 lisans, 23 bin 486 özel yetenek olmak üzere toplam 651 bin 885 kontenjan ayrıldı. Vakıf yükseköğretim kurumlarında 76 bin 268 ön lisans, 87 bin 838 lisans, 4 bin 44 özel yetenek olmak üzere toplam 168 bin 150, KKTC ve diğer üniversitelerde 3 bin 643 ön lisans, 11 bin 211 lisans, 294 özel yetenek olmak üzere toplam 15 bin 148 kontenjan verildi. Devlet Üniversitelerinde örgün programların kontenjanları geçen seneye göre aynı düzeyde kalmış iken vakıf üniversitelerinde kontenjanlar kayda değer bir oranda artmıştır. Buna göre; örgün programlarda ön lisansta 362 bin 313, lisansta 445 bin 246, özel yetenekte 27 bin 824 olmak üzere toplamda 835 bin 383 kontenjan bulunmaktadır. Açıköğretim Fakültelerindeki programlara ise 2020 yılında 151.350 kontenjan verilmiştir. 2019 yılındaki açıköğretim kontenjanları 172.125, 2018 yılında ise 193.250 idi. YÖK’ün açık öğretim programlarında tedrici bir şekilde azaltmaya gittiği görülmektedir. Yeni YÖK konseptiyle, açıköğretim kontenjanlarında da örgünde olduğu gibi yeni bir planlamaya geçilmiştir. Bunda istihdam ve taleplerin dikkate alınması kadar Yeni YÖK’ün açıköğretim ile ilgili başlatmış olduğu ve son dört senedir sürdürülen nitelik artırıcı politikası da rol oynamıştır. Geçen sene kamuoyuna beyan ettiğimiz gibi her yıl açıköğretimin özünde olan “hayat boyu öğrenme” fonksiyonu daha fazla belirgin hale getirilecek ve açıköğretim programlarıyla ilgili son yıllarda artan olumlu algı daha da üst düzeye çıkarılacaktır. Açıköğretim kontenjanları dahil olmak üzere tüm kontenjanların toplamı 997.259 olmuştur. YÜKSEKÖĞRETİM EĞİTİM PROGRAMLARI DANIŞMA KURULU’NDA PROGRAMLARA VERİLECEK KONTENJANLAR DEĞERLENDİRİLDİ Ülkemizin insan gücü ihtiyaç projeksiyonlarının incelendiği, istihdam odaklı yaklaşımların tartışıldığı Yükseköğretim Eğitim Programları Kurulunda, önlisans ve lisans programları, kontenjanlar belirlenmeden önce değerlendirilmiştir. Geçen sene Sağlık Bakanlığı yetkililerinin, sağlık programlarının tedrici olarak azaltılması yönündeki görüş ve önerileri doğrultusunda sağlık alanı ile ilgili programlarda yeni bir planlamaya geçilmiş idi. Aynı yaklaşım bu sene de devam ettirilmiş ve Kurul, bu sene sağlık alanındaki önlisans programları kontenjanlarında birinci ve ikinci öğretim için üst limitler olmasını ve tedrici olarak bu programların kontenjanlarının düşürülmesine devam edilmesini YÖK’e önermiş YÖK Genel Kurulu da bu öneriyi hayata geçirmeye karar vermiştir. Uygulama ağırlıklı sağlık programlarının Vakıf Yükseköğretim Kurumlarında ve KKTC Üniversitelerinde ikiden fazla aynı isimli programların farklı statü (Türkçe birinci öğretim, Türkçe ikinci öğretim, İngilizce birinci öğretim,…) ile açılmış olması durumu ile aynı üniversitenin farklı birimlerinde (hem fakülte hem yüksekokul) aynı programın çoğaltılması durumları da Kurul’da görüşülmüştür. Bu durumdaki program sayısının en fazla iki olması, ayrıca aynı üniversitenin farklı birimlerinde (fakülte ve yüksekokul) aynı isimli ve aynı muhtevalı program bulunması durumunda Kurul’un, sadece birisindeki programa kontenjan verilmesi yönündeki önerileri dikkate alınmıştır. Önümüzdeki sene bu yaklaşım diğer programlar için de “genişleyerek devam edecek” ve Kurul’un kontenjanları belirlemeye ilişkin rolü artarak sürecektir. (Doğru olan da memleketimizin kalkınması ve refahı ile doğrudan ilişkili olan kontenjan belirleme sürecinin geniş katılımı hedefleyen yetki paylaşımı çerçevesinde sürdürülmesidir.) Ayrıca Kurul, mühendislik programlarına ilişkin de bazı önerilerde bulunmuş ve bu öneriler de YÖK tarafından dikkate alınarak kabul edilmiş, mühendislik programlarının kontenjanı geçen sene 77.460 iken bu sene 71.244 olarak belirlenmiştir. Örneğin geçen seneki inşaat mühendisliği toplam kontenjanları 12070 iken bu sene 8271 olarak belirlenmiştir. Yükseköğretim programlarının kontenjanlarının belirlenmesinde istihdam faktörü dışında programdaki öğretim üyesi/elemanı sayıları, doluluk oranı, bölgesel farklılıklar, hasta sayısı ve hastalık çeşitliliği, kültürel ortamlar ve yurt imkanları, vakıf üniversiteleri için AR-GE harcamaları gibi parametreler de dikkate alınarak rasyonel bir planlama yapılmıştır. BAZI SAĞLIK PROGRAMLARINDAKİ KONTENJANLAR İSE ŞU ŞEKİLDE GERÇEKLEŞMİŞTİRTıp programında 16 bin 448, Diş Hekimliği’nde 7 bin 752, Eczacılık’ta 3 bin 893, Ebelik’te 4 bin 74 , Hemşirelik’te ise 16 bin 239. -TYT’den 200 ve Üzeri Puan Alan Adaylar Geçen Yılki Puanlarını Kullanabilecek 2018 YKS ’de duyurulan ve ilk defa 2018 yılında uygulanan TYT ’den 200 ve üzeri puan alan adayların YKS ’ye başvuru yapması şartıyla, 2020-YKS’de TYT ’ye girmeden 2019 yılı puanlarını kullanabilmeleri ile ilgili uygulama bu yıl da devam ediyor. 2020 YKS ’de TYT ’den 200 ve üzeri puan alan adayların YKS ’ye başvuru yapması şartıyla TYT ’ye girmeden bir önceki seneye ait yani 2019 TYT puanlarını kullanabilmeleri ile ilgili uygulama kapsamında 12.239 aday başvuru yapmıştır. Yine aynı uygulama çerçevesinde, hem 2019 YKS hem de 2020 YKS ’ye giren adaylar için bu kuralın nasıl uygulanacağı 2020 YKS Başvuru Kılavuzu’nda yer almaktadır. Özel Yetenek Sınavıyla Öğrenci Alan Öğretmenlik Programlarında Başarı Sırası İlk Kez Bu Yıl Uygulanıyor... Bilindiği üzere geçtiğimiz yıllarda merkezi yerleştirme ile öğrenci alan Öğretmenlik programlarında başarı sırası şartı, ilgili puan türünde 300 bin olarak belirlenmişti. Ancak özel yetenek sınavı ile öğrenci alan öğretmenlik programları için merkezi yerleştirme sınavı ile öğrenci alanların aksine başarı sırası şartı bulunmuyordu. 2018 ve 2019 YKS kılavuzlarında diğer öğretmenlik programlarında olduğu gibi özel yetenek sınavı ile öğrenci alan öğretmenlik programlarına da başarı sırası şartı getirileceği bu sene sınava girecek öğrenciler için 2 sene önce duyurulmuştu. Geçen seneki YKS sonuçlarına göre özel yetenek sınavı ile öğrenci alan bazı öğretmenlik programlarında en düşük başarı sırası maalesef 1 milyon 761 bin civarındadır. Öğretmenlik programlarının büyük çoğunluğu en düşük 300 bininci sıradan öğretmen adayı kaydederken yine öğretmen adayı yetiştirecek olan bazı programlar için geçen sene 1 milyon 761 bininci sıradan öğrenci alınmasının pedagojik bakımdan izahı zordur. Özel yeteneğin “müzik, resim gibi alanlardaki önemi de dikkate alınarak makul ve rasyonel bir oran belirlenmeye çalışılmış ve bu asgari başarı sırası şartı (diğer merkezi sınavlar ile öğrenci alan öğretmenlik programlarındaki 300 bine mukabil) 800 bin olarak belirlenmiştir. Zira bu programlar sadece müzik, resim,… programları değil aynı zamanda da öğretmenlik programlarıdır. Bu programlar 800 bini aşma şartıyla yine “özel yetenek sınavı ile öğrenci almaya devam edeceklerdir”. Diğer bir ifade ile 2020-YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan öğretmenlik programlarına başvuru yapabilmeleri için TYT’de en düşük 800 bininci başarı sırası şartı uygulamaya konulmuştur. Bu başarı sıralamasını aşan adaylar için özel yetenek şartı yine devam edecektir. Böylece kaliteli eğitim için başarıyı ve niteliği önceleyen tedrici ve daimi tekamül esaslı düzenlemelerle sistemde olumlu sonuçların alınması hedeflenmiştir. ECZACILIK VE DİŞ HEKİMLİĞİNDE İLK KEZ BAŞARI SIRASI ŞARTI UYGULANIYOR Yeni YÖK’ün yükseköğretim sistemine kazandırdığı ve toplumda geniş bir mutabakat kabul gören bazı programlar için getirdiği “başarı sıralaması şartı” son yıllarda akademinin ve paydaşların tasvibini ve takdirini kazanacak nitelikte olumlu sonuçlar üretmektedir. Bu sene başarı sıralaması şartının kapsamı, akademinin ve paydaşların görüşleri ve ısrarlı teklifleri doğrultusunda genişletildi. Bu kapsamda bu yıl için ilk kez başarı sırası şartı getirilen iki program Eczacılık ve Diş hekimliği programları oldu. Eczacılık için en düşük başarı sırası şartı 100 bin, Diş Hekimliği içinse 80 bin olarak belirlenmiş ve bu karar sınavlardan makul bir süre önce kamuoyuna duyurulmuştu. Bu aynı zamanda kendi içinde bir kontenjan planlaması amacını da barındırmaktadır. HUKUK FAKÜLTELERİNDE BAŞARI SIRASI ŞARTI GÜNCELLENDİ Başta Adalet Bakanlığımız olmak üzere paydaşlarımızın görüşleri dikkate alınarak Hukuk fakültesine kaydolabilmek için geçen sene 190 bin olan başarı sıralaması şartı bu sene için 125 bin olarak kabul edilmiş ve sınavdan makul bir süre önce kamuoyuna duyurulmuştu. Bu sene Hukuk fakültelerine kayıt olacaklar için önemli bir değişiklik daha söz konusudur. Yeni YÖK’ün son beş yıldır üzerinde durduğu ve gündemde tuttuğu “meslek icra sınavı” da Yargı Reformu kapsamında yasal zemine kavuşmuştur. Dolayısıyla hukuk eğitimi artık hem girdi hem çıktı esaslı bir değerlendirmeye kavuşmuştur ki bu hukuk eğitimine Yeni YÖK anlayışının sağladığı önemli bir kazanımdır. Önümüzdeki yıldan itibaren meslek icra sınavının diğer bazı programlar için de getirilmesine yönelik yasal düzenleme yapılmasının sistem için kalite bağlamında olumlu sonuçlar üreteceğine inandığımızı tekraren ifade ediyoruz. Hukuk fakültelerinin kontenjanları bu yıl 16 bin 327 olarak belirlenmiştir. DİĞER PROGRAMLARIN KONTENJANLARI Yapılan değerlendirmeler ve rasyonel planlamalarla diğer bazı programlar için belirlenen örgün öğretim kontenjanları ise şöyledir: Ziraat-Tarım ve Doğa Bilimleri fakültelerinin mühendislik dışı programlarının kontenjanı 6 bin 467. Mimarlık programlarının kontenjanı 7 bin 985. Mühendislik programlarının kontenjanı 71 bin 244. Temel Bilimlerde kontenjan 10 bin 622. İlahiyat-İslami İlimler Fakültelerinde kontenjan 19 bin 353. -YÖK’ün Girişimiyle Bu Sene Daha Fazla Öğrenci Burslu Okuyacak Bilindiği üzere YÖK kararı ile vakıf üniversitelerinin tüm programlarına ilk yüzde on dilimde yerleşen öğrenciler, burslu olarak okutulmakta idi. Bu yıl YÖK’ün girişimi ile başlatılan bir süreç ile bu oran yüzde %15’e çıkarıldı ve daha da önemlisi bu oran yasal güvence altına alındı. Öğrenci dostu YÖK’ün bu girişimi öğrencilere önemli bir kazanım sağladı ve bu sene yaklaşık 11 bini aşkın öğrenci daha YÖK’ün girişimi ile ücretsiz eğitim imkanına sahip oldu. Yeni YÖK olarak eğitimin başarıyla ilişkili olarak fırsat eşitliği ve sosyal adalet anlayışı üzerinde yükselmesi ve başarılı öğrencilerin desteklenmesi gerektiğine inanıyor ve kararlarımızda buna dikkat ediyoruz. YKS TERCİH KILAVUZUNDA BU YIL DA GELECEĞİN MESLEKLERİ BULUNUYOR Yükseköğretim Kurulu tarafından 2019-YKS tercih kılavuzunda üniversitelerimizde geleceğin meslekleri olarak kabul edilen “Bilgi Güvenliği Teknolojisi, Yapay Zeka Mühendisliği, Yazılım Geliştirme, Dijital Medya ve Pazarlama, Hibrid ve Elektrikli Taşıtlar Teknolojisi, Çok Boyutlu Modelleme ve Animasyon gibi lisans ve önlisans programlarına da yer verilmiş idi. Bu yıl bu listeye İnsansız Hava Aracı Teknolojileri ve Operatörlüğü, Engelliler İçin Destek Programı, Yapay Zeka ve Veri Mühendisliği gibi programlar da eklendi. YÖK, yetki devri ve paylaşımını önceleyen, şeffaflık ve hesap verebilirliği ilke edinen, düzenleyici kararlarında fırsat eşitliği ve sosyal adalet kavramlarına dikkate alan, sisteme değer katan projeleri ile yükseköğretim politikaları oluşturan ve uygulayan, yükseköğretim sistemine öncelikli alanlar kavramını sonuç üretir tarzda fiilen getiren, Türkiye'nin üniversite sistemine çeşitlilik, tematik üniversite ve misyon farklılaşmasını kazandıran anayasal bir kurum olarak; kontenjan planlamasında da ülke ihtiyaçlarını ve kamu yararını önde tutmaya ve rasyonel kontenjan planlamasına devam edecektir."