Düzen Nedir?

Evrim Tuna Şahin

22.01.2021 - 16:32

YAYINLANMA

23.08.2025 - 23:12

GÜNCELLEME

22.01.2021 - 16:32

YAYINLANMA

23.08.2025 - 23:12

GÜNCELLEME

‘’Düzen nedir?’’ sorusuna TDK (Türk Dil Kurumu) bakın ne yazıyor?
DÜZEN birinci anlamı isim olarak geçiyor ve
‘’Belli yöntem, ilke veya yasalara göre kurulmuş olan durum, uyum, nizam, sistem’’ diye tarif ediyor.
Demek ki kural ve kaideye bağlanmış sistem dersek özetleriz herhalde..

Başka anlamları da var mı?
Olmaz mı? Daha neler var neler..

Hay Allah! Keşke sormasaydım, esas konumuza dönemeyeceğiz galiba..
Kardeşim, bence tam 12’den vurdun, her şey DÜZENDE yatıyor. Düzen bilinirse gerisi çorap söküğü gibi gelir kanaatindeyim..
Neyse biz devam edelim o zaman..
Tamam, DÜZEN ikinci anlamı ise
‘’Soyut ve somut nesnelerin bir sıraya, bir hedefe, bir amaca göre sıralanması, konsept’’ oluyor..
DÜZEN üçüncü anlamı:
‘’Yerleştirme, tertip’’
DÜZEN dördüncü anlamı: ‘’Bir devletin belli başlı ilkeleri bakımından yönetimde tuttuğu yol, yönetim biçimi, rejim’’
DÜZEN beşinci anlamı: ‘’Bir kimseye, bir kuruluşa karşı toplu olarak alınan gizli karar, dolap, komplo’’
DÜZEN altıncı anlamı: ‘’Topluca ve gizlice yürütülen herhangi bir plan, dolap, komplo’’
DÜZEN yedinci anlamı: ‘’Dolap, hile’’
DÜZEN sekizinci anlamı: ‘’Müzik aletlerinde ses ayarı, akort’’
DÜZEN dokuzuncu anlamı: ‘’Toplumsal bir yapı içinde ögelerin bütüne, bütünün ögelere ve ögelerin birbirlerine göre ilişkileri’’
DÜZEN onuncu anlamı: ‘’Alet edevat takımı’’
DÜZEN onbirinci anlamı: ‘’Bez dokuma tezgâhı’’

Vay anasına repliği burada gider.. Ehee peki, şimdi, sen hangi düzenden bahsedeceksin? ‘’Sistem mi?’’, ‘’Hile mi?’’ ‘’Komplo mu?’’, ‘’Rejim mi?’’ Hangisi arkadaş?
Daha dur bakalım, olaya yeni ısındık.. ekonomik düzen, yargıda düzen, siyasi düzen, toplumsal düzen, dünyada düzen, ahlaki düzen, dini düzen..

Abooo yandık ki ne yandık.. Şimdi sen bu düzenlerin hepsini mi konuşacaksın?
Niye rahatsız oldun DÜZEN sözcüğünden:) Daha neler var neler? Kadın evde bir DÜZEN ister, erkek iş yerinde bir DÜZEN ister, kimse DÜZENSİZLİK istemez, değil mi?

Ehh yani, bir DÜZEN olsun istenir tabii.. Peki, bu konulara geçmeden DÜZMECE nedir?
Sanal DÜZEN diyebilirim.. Realitede olmayan DÜZEN işte böylece DÜZMECE olur..

Niye insanlar DÜZENSİZ hayat değil de, hep DÜZENLİ isterler?
Ya kardeşim adı üstünde DÜZENSİZ olunca DÜZENSİZ oluyor işte..

Herkes DÜZEN ister mi?
Ehee tabii, sokakta DÜZEN, okulda DÜZEN, hastanede DÜZEN, trafikte DÜZEN, velhasıl DÜZEN oğlu DÜZEN..
Hayır bir de isim koymuşlar, mesela ünlü spor sunucusu Ersin DÜZEN var, bu da yetmemiş gibi tahliller için DÜZEN Laboratuvar ismini kullanıyor..
Çok basit soru: sazın DÜZENİ olmazsa ne olur? Şüphesiz uyumsuz, acayip nota sesleri çıkar ve kulağımızı tırmalar.. İlla o alette bile DÜZEN gerekiyor. Yeryüzünde DÜZEN olmazsa hiçbir şey olmuyor..

İktidar düzeni, cemaat ya da tarikat düzeni yok mudur?
En ala, en nefis, en kusursuz DÜZEN buralarda vardır..

Siyasette DÜZEN nasıldır?
Piramit gibi DÜZEN vardır.

Peki, ayrıntıya girmeden DÜZGÜN ne oluyor?
İyi işleyen DÜZEN için DÜZGÜN diyebiliriz..

Kökü DÜZ’e mi dayanıyor sence?
Galiba.. DÜZ malumunuz pürüzsüz, hatasız anlamındadır.. İşte DÜMDÜZ yol, işte DÜZ akıl, işte DÜZ surat, DÜZ bacak gibi..

DÜZ-EN mi yoksa DÜ-ZEN mi? Diye düşünmemiz lazım?
Aslında Türkçe kurala göre hece bölünmesi DÜ-ZEN gibi olması gerekiyor ancak bu sözcükte karşılık bulmuyor. Mesela GEL-EN, YAP-AN, ED-EN fiillerinde olduğu üzere EN-AN ekleri fiilin pasiften aktife geçtiğini anlatır.
DÜZ-EN derken de aynı şeyi anlamamız gerekir. GEL-EN adam, YAP-AN kadın, ED-EN kişi gibi..

DÜZEN başı yok mudur?
Nerede bir DÜZEN varsa, orada mutlaka bir BAŞ vardır.. İşte BAŞ-HEKİM, İşte BAŞ-ÇAVUŞ, işte BAŞ-BAKAN, işte BAŞ-SORUMLU, işte BAŞ-İŞÇİ, işte BAŞ-ÖĞRETMEN, işte BAŞ-İMAM.. Kısaca BAŞ olmazsa AYAK olmaz, BAŞ olmazsa DÜZEN olmaz..

Ne anlıyoruz şimdi?
İzah ettik ya, tekrar ettirip durma bana.. Nerede bir DÜZEN varsa mutlaka bir BAŞ vardır..

Şeyi kast ediyorsun, yazmada DÜZEN, soru sormada DÜZEN.. Abi o kadar karışık bir konuya girdik ki nasıl çıkacağım bilemiyorum?
DÜZEN varsa çıkarsın..

Peki, düzenbaz nedir?
Düzene ayak uyduran, düzenin temposuna uyan, düzenin her türlü şekline giren yani bukalemun olan kişilere düzenbaz deriz..

NOT: 2016 YILINDA YAYINLANAN ‘PLÜTON BİZE NEDEN KÜSTÜ?’ KİTABININ 8-9 SAYFALARINDAN ALINTIDIR..

Hadi bir de alıntıyı tamamlayacak fıkra okuyalım..

Nasreddin Hoca, Akşehir pazarından haftalık alışverişini yaptıktan sonra bir hamal tutmuş. Hamal, Hocayı atlatıp küfeyle birlikte sırra kadem basmış.

Tesadüf bu ya, Hoca, aylar sonra pazarda aynı hamalı görmesin mi? Aman görünmeyeyim diyerek telaşla saklanmış.

Eve gelip karısına durumu anlattığında kadın:

– Niye yakalamadın?
deyince, Hoca ne dese beğenirsiniz:

– Bre akılsız kadın, ya benden bunca zamaniık taşıma ücretini isterse!

Bir hafta sonraki yazımda buluşmak üzere sevgiyle ve sağlıkla kalın!

Sokak Gazetecisi
Ömer ÖZDAMAR

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

Başarılı!

Düzen Nedir?

Evrim Tuna Şahin

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

Ömer Özdamar yazdı: "Toplumsal Çürümüşlük"

Ömer Özdamar yazdı: "CHP Kapatılmalı"

Ömer Özdamar yazdı: "İran-israil Savaşı Ve Yeni Sistem"

Ömer Özdamar yazdı: "CHP - İmamoğlu Bağı"

Ömer Özdamar yazdı: "İsrailli Vatandaşa Tarla Satılması İddiası"

Selamet Zorlu yazdı: "Çanakkale"

Ömer Özdamar yazdı: "Trump Sonrası Türkiye"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Milletvekili Transferleri"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Gündeme Dair Değerlendirmeler"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Gurur Duydum"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Çok Üzgünüz Çok"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Siyaset Isınıyor"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Benden Söylemesi"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Barış Süreci"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Sosyal Medyanın Faydaları"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Hep Merak Etmişimdir"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Siyasetçilerin İsimleri"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Teröristle Pazarlık Olmaz!"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Aşk'ta Üçüncü Şahıslara Yer Yok!"

Ömer Özdamar yazdı: "2025 Yılına Merhaba"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Asgari Ücret"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Haber Değeri"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Suriye'de Bundan Sonra Ne Olacak?"

Ömer Özdamar yazdı: "Oğuzhanspor Yönetimi İle Aşk-ı Bucak Çekişmesi"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Bir Devrin Sonu"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Türk Milliyetçiliği"

Ömer Özdamar yazdı: "Bucak'ta Normalleşme"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Akıllı Tarım"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Belediyelere Kayyum Atamaları"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Mustafa Kemal’in Askerleriyiz"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Olumlu Siyaset"

Ömer Özdamar yazdı: "Bucaklı Vatandaşlar Soruyor"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Çöp Kamyonu Kanunu"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Canlı Yayınlar"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Puslu Hava Neyin Habercisi?"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Burdur Ve Hatay'da 2 Harika Proje"

Ömer Özdamar yazdı: "CHP Borderline"

Ömer Özdamar yazdı: "Marko Paşa Sokak Gazetecisi"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Nihat Zeybekçi"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Anayasa Tartışmaları"

Ömer Özdamar yazdı: "Eleştiri Zamanı Geldi- Çattı"

Ömer Özdoğan yazdı: "Her şeye sus ama DOMUZ Eti kırmızı çizgimiz Ülkemizin geldiği Nokta"

Ömer Özdoğan yazdı: "Bucak Devlet Hastanesi Otoparkı Ye-ter-siz!"

Ömer Özdamar: "Bucak Ak Parti Siyasetinde Bir İlk Yaşandı"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Teşkilatçılık"

Selamet Zorlu yazdı: "Neyleyim"

Hüseyin Erdem yazdı: "Okul Müdürü Aranıyor"

Ömer Özdamar yazdı: "Belediye Başkanlığı Mı, Milletvekilliği Mi?"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "AK PARTİDE DEĞİŞİM RÜZGARI"

Ömer Özdamar yazdı: "Cumhur İttifakının Kaderi"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Güzel İşler Oluyor"

Ömer Özdamar yazdı: "Eylül Ayı, Dert Ayı"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Sözlerin Bittiği Yerdeyiz! İçimiz Acıyor..."

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Devletin Teamülleri"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Atatürk'ün Kurduğu Cumhuriyet Kırmızı Çizgimizdir"

Ömer Özdamar yazdı: "Bucak Skandalı Ne Oldu?"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "Sabırla Koruk Helva Olur Dut Yaprağı Atlas"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "Festivaller"

Serpil Arslan yazdı: "Sene-i Devriyem"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "Traktör Eylemi"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "Sözün Bittiği Yerdeyiz"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "Haftanın Gündemi"

Hüseyin Erdem yazdı: "2024 PARİS OLİMPİYATLARI"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "ESKİ KÖY DÜĞÜNLERİ"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: BURDUR CHP'NİN KALESİ Mİ OLACAK?

Serpil Arslan yazdı: 'Hasret Ayne Ünlü'

Dr. Canan Atasoy Yazdı: 'Bugün hiçbir şey yazmak gelmiyor içimden'

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "Tatsız Tuzsuz"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "Anlık Öfke"

Hasan Konu yazdı: "Ölü Malı Ya Da Zaman Değirmeni"

Dr. Canan Atasoy Yazdı: "Dost Acı Söyler"

Hüseyin Erdem yazdı: ''BİZ BİTTİ DEMEDEN BİTMEZ''

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Bayramlar Berekettir, Umuttur, Özlemdir, Yarınlara Niyettir"

Serpil Arslan yazdı: "PETROL DEĞİL SU SAVAŞLARI…"

Dr. Canan Atasoy yazdı: "Hasat Dönemi"